Шинжлэх ухаан, хүмүүнлэгийн салбарт хамтран ажиллах

Шинжлэх ухаан, техникийн салбарын хамтын ажиллагааны асуудлыг 2013 оны 9-р сарын 5-ны өдрийн Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Шинжлэх ухаан, технологийн улсын хороо, Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам хооронд “Шинжлэх ухаан, технологийн салбарт хамтран ажиллах тухай” хэлэлцээр (2013 оны 9-р сарын 5-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон) болон 2017 оны 5-р сарын 24-ний өдрийн Беларусийн Үндэсний Шинжлэх Ухааны Академи, Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академи хоорондын Шинжлэх ухаан, техникийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээр (2017 оны 5-р сарын 24-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсон).зохицуулна.

2015 оны 5-р сард Шинжлэх ухаан, технологийн хамтын ажиллагааны Беларусь-Монголын хамтарсан комисс байгуулагдсан. 2016 оны 1-р сард Шинжлэх ухаан, технологийн хамтын ажиллагааны Беларусь-Монголын хамтарсан комиссын анхдугаар хуралдаан Улаанбаатар хотноо болсон. Харилцан үйлчлэлийн тэргүүлэх чиглэлүүдийг дараах байдлаар тодорхойлсон: материал судлал ба наноматериал; лазер ба оптоэлектроник технологи; анагаах ухаан, фармакологи, биотехнологи; нисгэгчгүй агаарын систем, сансрын технологи.

2017 оны 5-р сарын 22-26-ны өдрүүдэд Монгол Улсын Шинжлэх ухааны Академийн Ерөнхийлөгч Д.Рэгдэлийн Беларусь Улсад хийх анхны айлчлалыг зохион байгууллаа. Беларусийн Үндэсний Шинжлэх Ухааны Академийн удирдлагатай шинжлэх ухаан, технологийн салбарт хамтран ажиллах ирээдүйтэй чиглэлүүдийн талаар хэлэлцээ хийж, Д.Рэгдэл Беларусийн хэд хэдэн шинжлэх ухааны байгууллагуудад зочиллоо.

2019 оны 8-р сарын 5-6-ны өдрүүдэд Минск хотноо хамтарсан комиссын хоёрдугаар хуралдаан болж, 2020-2021 онд хэрэгжүүлэх хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлийн шинжлэх ухаан, техникийн хамтарсан тэргүүлэх төслүүдийн ээлжит сонгон шалгаруулалтыг зарлалаа..

2019 оны 9-р сарын 12-15-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотод болсон “Улаанбаатар түншлэл” олон улсын үзэсгэлэнгийн хүрээнд Беларусийн үндэсний үзэсгэлэнд Беларусийн таван их сургууль оролцож хамтарсан судалгааны төслүүдийн талаар хэлэлцээ хийлээ.  Беларусь Улсын технологийн их сургууль Монгол Улсын Шинжлэх ухаан, технологийн их сургууль, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Уул уурхайн шинжлэх ухааны академи, Улаанбаатарын технологийн дээд сургуультай хамтран ажиллах тухай гэрээ, Гроднены улсын их сургууль нь Улаанбаатарын технологийн дээд сургуулльтай хамтран ажиллах протокол, Брестийн улсын техникийн их сургууль ба Буларусь Улсын технологийн их сургууль Монгол Улсын Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуультай шинжлэх ухааны салбарт хамтран ажиллах тухай хамтарсан гэрээг тус тус байгуулав. 

Хамтарсан комиссын гуравдугаар хуралдаан 2021 оны 11-р сарын 24-ний өдөр цахим хэлбэрээр боллоо. Хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлээр 2022 онд хэрэгжүүлэх шинжлэх ухаан, техникийн хамтарсан төслийн жагсаалтыг тодорхойлох уралдаан зарлалаа.

Боловсролын салбарын хамтын ажиллагааг Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Засгийн газар, Монгол Улсын Засгийн газар хоорондын 2013 оны

9-р сарын 4-ний өдрийн Боловсролын салбарт хамтран ажиллах тухай хэлэлцээр (2014 оны 7-р сарын 8-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон)-ээр зохицуулна.

Энэ гэрээгээр талуудын их дээд сургуулиудад тохиролцсон нөхцлөөр жил бүр гурваас доошгүй хүнийг сургах боломжийг олгож байгаа юм. 2015/2016 оны хичээлийн жилд Беларусь улс хоёр монгол оюутан, 2016/2017 оны хичээлийн жилд гурван оюутанг үнэ төлбөргүй суралцах эрх авсан. 2018 онд Беларусийн оюутнууд Монголын их, дээд сургуульд суралцах хүсэлт гаргаагүй тул энэхүү схемийн дагуу оюутны элсэлтийг түр зогсоосон.

Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Ерөнхийлөгчийн 2018 оны 6-р сарын 12-ны өдрийн 232 дугаар “Тэтгэлгийн тухай” зарлигийн дагуу 2019 онд Монгол Улсын таван иргэн, 2020 онд мөн таван иргэн, 2021 онд арван нэгэн иргэн тэтгэлгийн тогтолцоонд хамрагдсан. Мөн 2021 онд Монгол Улсын 3 иргэнийг бэлтгэл ангид (төлбөртэй) сургаж, дараа жил нь буцалтгүй тусламжаар суралцуулахаар болсон. 2022 онд Монгол Улсын иргэнд олгох тэтгэлгийн тогтолцооны сургалтын квотыг 20 болгон нэмэгдүүлсэн.

Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сум, Жодино хот хоорондын хамтын ажиллагааны хүрээнд Монгол Улсын 20 гаруй иргэнийг БЕларусийн үндэсний техникийн их сургуулийн салбар болох «Жодино Улсын Политехник Коллеж»-ийн салбарт Монголын дилер «БЕЛАЗ» ХК-ийн зардлаар суралцуулахаар хүлээн авлаа.

Соёлын салбарын хамтын ажиллагааг 2017 оны 2 дугаар сарын 6-ны өдрийн Соёлын салбарт хамтран ажиллах тухай Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Соёлын яам, Монгол Улсын Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам хооронд байгуулсан хэлэлцээрээр зохицуулна (2017 оны 2-р сарын 6-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон).

2019 онд Беларусь улсыг фашистын түрэмгийлэгчдээс чөлөөлсний 75 жилийн ой, Беларусь улсын тусгаар тогтнолын өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын хүрээнд 2019 оны 6 дугаар сарын 25-наас 7 дугаар сарын 3-ны хооронд Беларусийн кино долоо хоногийг Монгол Улсад анх удаа зохион байгууллаа. Кино долоо хоногийн хөтөлбөрийг Беларусь улсад болсон Аугаа эх орны дайны үйл явдлуудад зориулсан кинонуудаас бүрдүүлсэн бөгөөд «Партизан Беларусь» сэдэвт гэрэл зургийн үзэсгэлэнг гаргасан.

2 020 онд Аугаа эх орны дайны ялалтын 75 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын хүрээнд 5-р сарын 7, 9-ний өдрүүдэд МҮОНРТ-ийн төв телевизээр «Брест цайз» (монгол хэлээр хөрвүүлж) уран сайхны киног үзүүлэв.

Ном хэвлэх салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, Беларусийн зохиолчдын бүтээлийг Монгол Улсад сурталчлах зорилгоор Элчин сайдын яамны шууд оролцоотойгоор Беларусийн сонгодог зохиолч Янка Купалагийн сонетуудын түүврийг монгол хэл дээр анх удаа хэвлүүлэв. Уг нийтлэлийгМонгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Бадам-Очирын Галаарид орчуулав.

2019 онд Халхын голын байлдааны ялалтын 80 жил, интернационалч нисгэгч, ЗХУ-ын анхны хошой баатар, Халхын голын голын тулалдаанд онгой гавьяа байгуулсан Беларусь хүн С.И. Грицевец агсны мэндэлсний 110 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын хүрээнд олон ойн арга хэмжээ зохион байгууллаа.

Чойбалсан хотын захирагчийн ажлын албатай хамтран Чойбалсан хотын дарга П.Мөнхтөрийн шууд оролцоотойгоор Монголын уран барималч Л.Гантөмөрийн урланд С.И. Грицевецийн цээж баримал бүтээх ажлыг зохион байгууллаа. 2019 оны 9-р сарын 9-ний өдөр Чойбалсан хотод баатрын ач хүү, С.И. Грицевецын нэрэмжит .оросын “Ялагч” сангийн ерөнхийлөгч С.В. Архангельскийг урьж хөшөөний нээлт боллоо.

Беларусийн сэтгүүлч А.Щербаковын Грицевец С.И.-ийн тухай “Даль жигүүртэнд тэнгэрийг даатга!” номыг орос, монгол хэлээр дахин хэвлүүлэв. Уг номыг Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Бадам-Очирын Галаарид орчуулав. “Новости Монголии” сонинд Беларусийн алдарт хүний амьдралын замнал, эр зоригийн тухай олон нийтлэл нийтлэгдсэн бол Монголын интернэт хэвлэлд Элчин сайд болон С.В. Архангельскийн ярилцлагыг нийтэлжээ.

Номын сангийн салбарын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор 2019 оны 10-р сарын 23-ны өдөр Монгол Улсын Үндэсний номын санд Улаанбаатар хотын 40 гаруй номын сан болон Монголын хэвлэл мэдээллийн байгууллагын төлөөлөл оролцсон Янка Купалагийн сонет болон “Даль жигүүртэнд тэнгэрийг даатга!”номын  танилцуулга боллоо. Номын сангуудын төлөөлөгчдөд 200 гаруй ширхэг ном хандивлав. Мөн Үндэсний номын сангийн захиралд Беларусийн Үндэсний номын сангаас хандивласан анхны “Цагаан толгой” факсмилийн хэвлэлийг гардуулав.

Спортын салбарт хамтын ажиллагаа хөгжиж байна. Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит самбо бөхийн олон улсын тэмцээнд 2018 оноос хойш Монголын баг тамирчид тогтмол оролцож, шагналт байрт шалгарсаар ирсэн. 2019 оны долдугаар сард Монголд болсон самбо бөхийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Беларусийн тамирчид оролцож, шагналт байрт шалгарсан. 2020 оны 2-р сард Монголын самбо бөхийн холбооны төлөөлөгчид (холбооны гишүүд, дасгалжуулагч, тамирчид) Беларусь улсад айлчилсан. Тэмцээний үеэр Монголын баг тамирчид хэд хэдэн шагналыг хүртлээ.